Şampiyon Kulüpler Kupası ve UEFA Şampiyonlar Ligi
31.03.2012 21:16
UEFA Şampiyonlar Ligi, 1955 yılından bu yana düzenlenen ve Avrupa'nın kulüpler bazında en prestijli futbol turnuvasıdır. UEFA Şampiyonlar Ligi'ne Lihtenştayn hariç bütün UEFA üyesi ülkelerin takımları katılabilmektedir. 1992-93 sezonunda, şampiyonanın ismi Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası iken yapılan değişiklik ile Şampiyonlar Ligi ismini almıştır. II. Dünya Savaşı'ndan önce Avusturya, Çekoslovakya, Macaristan ve Yugoslavya liglerinin birincileriyle ikincileri arasında oynanan Orta Avrupa Kupası (Mitropa Kupası), Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nın çekirdeği sayılır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra, Orta Avrupa Kupası, La Coupe de l'Europe Central adı altında yapılan bu futbol turnuvası ile yeniden ele alındı. Daha sonra UEFA tarafından, aynı statü çerçevesi içinde fakat daha geniş kapsamlı olarak, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası adıyla oynanmasına karar verildi.
1955'ten 1992'ye kadar Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası adıyla düzenlenmiş olan Şampiyonlar Ligi, Kupa 1 olarak da bilinir ve kulüpler çapında Avrupa'nın en büyük turnuvasıdır. 2009 UEFA Şampiyonlar Ligi Finali dünya çapında 100.000.000 kişi üzerinde izleyici toplamış ve böylece NFL Super Bowl'u da geçerek o yılın en çok izlenen programı olmuştur.
1990'lı yıllara kadar eleme sistemine dayalı ve yalnızca ülke şampiyonlarının katılabildiği bir organizasyonken, ilginin artması amacıyla ülkelerin puanlarına göre lig 4.'lerinin bile katılabildiği ve maç sayısının daha da arttığı bir lig sistemine dönüşmüştür. 1997'den bu yana kupaya, ülke şampiyonları ile birlikte kendi ligini 2. sırada bitiren takımlar ve ülke puan sıralamasına göre 3. ve 4. takımlar da davet edilmektedir.
Başlarda sadece ulusal liglerinde şampiyonluk yaşayan takımlar turnuvaya katılabilirken, 1992 yılındaki isim ve statü değişikliği ile UEFA katsayılarına bağlı olmak üzere tüm Avrupa takımlarının turnuvaya katılabilmesi sağlandı. 1997 yılında ise statüde küçük bir değişikliğe daha gidildi. 2005 yılında yapılan değişiklik ise statüde yapılan son değişiklik olmuştur. Bu değişiklik ile Şampiyonlar Ligi'ni kazanan ancak ulusal liginde sıralaması düşük olduğundan dolayı bir sonraki turnuvaya katılma hakkı kazanamayan takımların, turnuvaya direkt olarak katılabilmeleri sağlanmıştır. Bu değişiklik Liverpool'un kupayı kazanması fakat ulusal liginde bir sonraki yıl turnuvaya katılacak sıralamada bulunmamasından dolayı yapılmıştır. Turnuvanın ilk şampiyonu ise 1955-56 sezonunda finalde Stade de Reims'ü 4-3 mağlup eden Real Madrid'dir. 1992 yılında Şampiyonlar Ligi adını aldıktan sonra ise ilk şampiyonluğu Olimpik Marsilya yaşamıştır.
Eğer bir takım kupayı üst üste üç yıl ya da genel olarak beş kez kupayı kazanırsa, o yıl ki kupa kazanan takıma verilir. 60 yıldır bu ayrıcalığa yalnızca Real Madrid, Ajax, Münih, Milan ve Liverpool takımları nail olmuştur.
Real Madrid, toplam dokuz kez şampiyonluk kazanmıştır ve kupanın en başarılı takımıdır. Bu şampiyonlukların beşi ise 1956 ile 1960 yılları arasında üst üste kazanılmıştır. Benfica ve Juventus ise beş kez finalde kaybederek turnuvanın en fazla final kaybeden kulüpleri olmuşlardır. İspanyol takımları toplamda onüç şampiyonluk kazanarak en başarılı ülke takımları olmuştur. Turnuva tarihinin en trajik olayı olan Heysel Faciası sonrasında 1985 yılından itibaren İngiliz taraftarlar beş yıl turnuvadan yasaklanmıştır. Bu yasak turnuva tarihindeki en ağır taraftar yasağıdır.
Şampiyonlar
(T) | Maç tekrar edilmiş. |
† | Maç uzatmalara kalmış. |
* | Maçta uzatmalar sonrasında penaltı atışlarına geçilmiş. |
Notlar
- ^ Bayern Münih tekrar maçında 4-0 kazandı.
- ^ Liverpool penaltılarla 4-2 kazandı
- ^ Steaua Bükreş penaltılarla 2-0 kazandı
- ^ PSV Eindhoven penaltılarla 6-5 kazandı
- ^ Kızılyıldız penaltılarla 5-3 kazandı
- ^ Juventus penaltılarla 4-2 kazandı
- ^ Bayern Münih penaltılarla 5-4 kazandı
- ^ Milan penaltılarla 3-2 kazandı
- ^ Liverpool penaltılarla 3-2 kazandı
- ^ Manchester United penaltılarla 6-5 kazandı
Ülkelere göre şampiyonluklar
Ülke | Şampiyonluk | İkincilik |
---|---|---|
![]() |
13 | 9 |
![]() |
12 | 14 |
![]() |
11 | 7 |
![]() |
6 | 8 |
![]() |
6 | 2 |
![]() |
4 | 5 |
![]() |
1 | 5 |
![]() |
1 | 1 |
![]() |
1 | 1 |
![]() |
1 | 1 |
![]() |
0 | 1 |
![]() |
0 | 1 |
![]() |
0 | 1 |
———
Geri